Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Apium graveolens & Parietaria judaica

fotò
fotò
Àpi-sóuvage

Apium graveolens

Apiaceae Umbelliferae

Autre noum : Àpi.

Noms en français : Ache, Céleri.

Descripcioun :
L'àpi-sóuvage que se rescontro dins li palun e li relarg bagna proche de mar (var. graveolens), èi quàsi la memo planto qu'aquesto cultivado dins nòstis ort (var. dulce). Se recounèis à si fueioun un cop divisa generalamen en sèt gros fueioun e à si brout (oumbello) sènso bratèio. Coumpara pamens emé la berlo-bastardo di proun coumuno e la berlo que trachisson dins li mémi relarg e ié sèmblon un pau (manjadisso tambèn).

Usanço :
L'àpi es uno planto bèn couneigudo au nostre e s'adoubo d'un mant un biais (crus e cue). Li grano tambèn soun un bon sabourun. Èi couneigu pèr èstre uno planto diuretico, depurativo, estoumatico e carminativo. Se saup bessai mens que proun toucado emé li man, pòu douna, au soulèu, de problèmo de pèu (foutousensibilisanto).

Port : Erbo
Taio : 0,3 à 0,8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Apium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 100 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre

Liò : Palun sala - Sourgènt sala - Ribiero
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Apium graveolens L., 1753

fotò
fotò
Espargoulo

Parietaria judaica

Urticaceae

Àutri noum : Esparagoulo, Chamberousset, Cambo-rous, Cambo-rousseto, Erbo-de-paret.

Nom en français : Pariétaire.

Descripcioun :
L'espargoulo, planto proun couneigudo, vèn bèn dins li muraio de touto meno e lis escoumbre. Se recounèis à sa cambo rousseto. Coumpara emé P. officinalis.

Usanço :
L'espargoulo es un grand remèdi pèr l'enfantuegno : la tisano de la planto se bouto dins lou bebeiroun pèr espurga la ninèio e lucha contro la cagagno. S'emplego peréu contro li proublèmo de ren (graviho o "mal de la pèiro" in J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 60), enflamacioun...) : 150 g de fueio fresco, 1 l d'aigo e un zèst de limoun, faire bouli e béure uno tasseto 3 cop pèr jour. A Brignolo se fasié uno bevendo amé de regalisso : "lou béure dei segaire", (G. Rambert in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.).

Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Parietaria
Famiho : Urticaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 0,5 mm
Flourido : Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à nouvèmbre

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Paret - Baus
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterano-Atlantico
Ref. sc. : Parietaria judaica L., 1756 (= Parietaria diffusa Mert. & W.D.J.Koch, 1823 )

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CCC
CC
CCC
CCC
CCC
CCC
CC
C

Apium graveolens & Parietaria judaica

R
C
ges
R
C
ges
ges
ges

Coumpara Àpi-sóuvage emé uno autro planto

fotò

Coumpara Espargoulo emé uno autro planto

fotò